Gewoon nieuws  02-10-2012

Beleidsmakers, economen en diverse ‘denktanks’ van over de hele wereld buigen zich massaal over de economische problemen waarin de wereld thans verkeert. De mensheid is aangeland op een keerpunt in de geschiedenis. Alle specialisten zijn ervan overtuigd dat er iets zal moeten gaan gebeuren om de enorme financiële en maatschappelijke problemen waarin we ons nu bevinden het hoofd te kunnen bieden. Een van de onderwerpen waarover veel gediscussieerd wordt is de invoering van het recht op een basisinkomen voor iedereen, jong en oud, of je nou werkt of niet. In eerste instantie zou je denken: “Dat kan niet waar zijn, wie zou dat moeten betalen”? Toch strookt dit kennelijk niet met de werkelijkheid. Tal van studies hebben aangetoond dat zo’n basisinkomen tamelijk eenvoudig te financieren is. Het is zelfs zo dat het gegarandeerde basisinkomen als ‘bijwerking’ zal hebben dat de thans in moeilijkheden verkerende economie op een duurzame en verantwoorde wijze weer vlotgetrokken kan worden.

Oud topman Rabobank

Herman Wijffels, oud topman van de Rabobank, is ooit toegetreden tot het comité van aanbeveling voor het BIEN-congres (Basic Income Earth Network) en verklaart nog steeds sympathiek te staan ten opzichte van een basisinkomen. Herman Wijffels is hoogleraar Duurzaamheid en Maatschappelijke Verandering aan de Universiteit van Utrecht. Hij pleit voor een serieuze verandering van het Nederlandse politieke stelsel. Ook hij is van mening dat een financiering voor het basisinkomen met een beetje goede wil redelijk eenvoudig is te realiseren. Als oud-bankier zal hij dus wel weten waar hij het over heeft. Veel kans dat het basisinkomen op korte termijn ingevoerd zal worden is er volgens Wijffels echter niet. De huidige opvattingen over arbeid staan lijnrecht tegenover  het idee van een gegarandeerd basisinkomen. Er heerst nog teveel de achterhaalde gedachte “wie niet werkt zal niet eten”. Opvattingen over rechtvaardigheid verzetten zich tegen een basisinkomen en velen vinden het een zinloos uitdelen van geld omdat het ook aan de rijkeren verstrekt wordt.

Economie ten dienste van de mens

De economie zou ten dienste van de mens moeten worden gesteld en niet zoals nu het geval is, dat de mens er is om de economie te dienen. De snelheid waarmee momenteel economische activiteiten worden geautomatiseerd dwingt de mensheid tot een totale herziening van de arbeidsverhoudingen en de verdeling ervan. Steeds meer robots nemen complete productieprocessen uit handen van arbeiders, waardoor deze overbodig worden en werkloos raken. De automatisering van arbeidshandelingen is een onomkeerbaar, zichzelf versnellend proces en zal in rap tempo steeds meer werklozen veroorzaken. Dat in de toekomst het sociaaleconomische bestel op de schop moet en een grondige revisie moet ondergaan lijkt onvermijdelijk. Wil men voorkomen dat er in de zéér nabije toekomst wereldwijd massale onlusten zullen uitbreken, dan moet er met de meeste spoed een revolutionaire herverdeling van macht en kapitaal tot stand worden gebracht. Het kan niet zo zijn dat een handjevol bankiers en multinationals als enigen het volledige financiële profijt van de automatiseringsprocessen naar zich toe kunnen trekken en de overige bevolking met lege handen werkloos achterlaat. Ook zij zullen overstag moeten gaan omdat zij geen baat hebben bij een almaar groeiende wereldbevolking die geen cent te makken heeft. Een gegarandeerd basisinkomen voor iedere wereldburger zou een belangrijke stap in de goede richting zijn, zeker omdat tal van onderzoeken hebben uitgewezen dat dit redelijk eenvoudig is te realiseren. Het argument dat de mens in luiheid zal vervallen en geen werkzaamheden meer zou willen verrichten is ook onderzocht, waarbij men tot de conclusie kwam dat de mens, juist door het ontvangen van een basisinkomen, meer gemotiveerd zou zijn om te werken dan in het huidige systeem. Omdat de basisbehoeften zoals eten, drinken en wonen worden gedekt door het basisinkomen, werk je feitelijk voor de extra’s in het leven. Dat is een stuk plezieriger en zal zorgen voor een ongekende wereldwijde economische opleving, mits duurzaamheid en het voorkomen van verspilling niet uit het oog wordt verloren.