Koeweit kent weliswaar geen basisinkomen, maar het land fungeert in de praktijk wel degelijk als een OBi-gebaseerde samenleving.

VPRO Tegenlicht van zondag 3 juni 2018 had een fascinerend onderwerp:Oliestaat in stroomversnelling. Op het eerste gezicht een zoveelste verkenning van o.a. olierijkdom en islamisme, maar voor mij persoonlijk vooral een interessante eye opener met betrekking tot het basisinkomen. Want in principe heeft een land als Koeweit (want daarover gaat het in de uitzending) meer dan genoeg bronnen om een ideale samenleving in te richten. Even wat feiten op een rij:

• Het BNP van Koeweit bedroeg in 2016 meer dan 300 miljard dollar (bron: Index Mundi).
• Totale bevolking bedraagt in 2015 3.2 miljoen (bron: Wikipedia), waarvan 1.8 miljoen buitenlanders (= 56%)
• Meer dan 85% van de bevolking is moslim
• Het land kent een democratische regering, met een emir aan het hoofd. Koeweit is een constitutionele monarchie.
• De Moslimbroederschap heeft een groeiende greep op politiek en dageljjks leven
• Gezondheidszorg is gratis en bedraagt 3% van het BNP ((bron: Index Mundi)
• Openbaar onderwijs is gratis.

Ik ga de interessante VPRO uitzending hier niet herhalen, maar het gaat vooral over de enorme tegenstellingen in het land. Over fundamentele islam, over segregatie en over de leegte die Koeweitse jongeren in hun leven ervaren. Hoe speelt een welwarend land als Koeweit het toch voor elkaar om (volledig onnodig!) relatief zoveel ellende over zich af te roepen? Ik wil hierover enkele stellingen en conclusies kwijt.

1. Religie maakt veel meer kapot dan je lief is! Volgens mij is er slechts één duidelijke reden waarom Koeweit niet zo’n ideaalstaat is als het zou kunnen zijn. De islam en de sharia regels verlammen de samenleving in alle dimensies.
2. Er bestaan blijkbaar voedselbanken in Koeweit, hetgeen duidt op grote inkomens- c.q. vermogensverschillen tussen verschillende bevolkingsgroepen.
3. Meer dan de helft van van de bevolking (in de documentaire wordt zelfs 70% genoemd!) is buitenlander en doet zo’n beetje al het gangbare werk in de samenleving. Zij profiteren NIET van de (gratis) voorzieningen, die alleen voor autochtone Koeweiti’s zijn bestemd.
4. Je kunt stellen dat Koweiti’s een soort van basisinkomen (OBi) hebben, en wel vele malen hoger dan het hoogste voorstel in het Westen …
5. Je zou kunnen zeggen dat OBi-critici gelijk hebben over de effecten van een basisinkomen: men wordt lui en vatbaar voor verkeerde invloeden.

Laat ik zeggen dat ik de situatie in Koeweit totaal van de pot gerukt en onacceptabel vind om vervolgens tot de kern van mijn betoog te komen: wat kunnen we leren van Koeweit voordat we bij ons het basisinkomen gaan invoeren? Zoals mijn boek ‘De Derde Verlichting’ (download gratis proefexemplaar!) duidelijk maakt is het onmogelijk een basisinkomen in te voeren zonder meteen ook wat andere zaken te regelen. Een holistische visie en aanpak is geen wens, maar pure noodzaak. De Koeweit-case wijst duidelijk op een integrale aanpak.

Te beginnen met het 100% scheiden van religie en staat! Het grootste probleem in Koeweit (en tevens belemmering om überhaupt tot verandering te geraken) is de dominantie van religie. Geen christendom, geen jodendom, geen islam, nee, geen enkele religie mag worden verankerd in de wettelijke grondvesten van een land. Ze moeten zelfs tot op de kleinste details worden verwijderd uit bestaande wetgeving. Zo mogen o.a. politiek, maatschappij en onderwijs absoluut niet door religieuze regels worden gehinderd. Religie dient op persoonlijke titel te worden beleden en beleefd.

Discriminatie, segregatie, racisme en alle andere vormen van scheiding tussen bevolkingsgroepen vormen een hele lastige kwestie. Het bestaat al duizenden jaren en is m.i. vooral gebaseerd op diverse soorten angst: angst voor verandering, angst voor ‘het vreemde’, angst voor verlies van privébezit, etc. Angst neem je weg door vertrouwen te creëeren. En hoe doe je dat? Bijvoorbeeld door als illegale immigrant tegen een flatgebouw omhoog te klimmem en een 4-jarig peuter te redden (link)? Onder meer, denk ik zo. Van alle kanten zal er water bij de wijn moeten worden gedaan om elkaar te kunnen accepteren en respecteren. Volgens velen is multi-culti dood, maar volgens mij moet het nog pas beginnen! En dan hebik het nog niet over alle mogelijk andere vormen van discriminatie, zoals o.a. op basis van sexualiteit, grootte, dikte en leeftijd. We zullen elkaar echt wat meer moeten gaan accepteren … En vooral leren kennen, want onwetendheid is een fundament voor angst.

Ook volgens mijn boek zal met de jaren de verhouding tussen werkgever en werknemer drastisch gaan veranderen. Werk en arbeid staan straks niet meer centraal in het leven van de mens. Robots nemen een groot deel van de werkzaamheden over. Werknemers zullen in een sterkere onderhandelingspositie komen te verkeren. Dit geldt zowel voor autochtonen als allochtonen!

Ledigheid is des duivels oorkussen. De uitdrukking is uiteraard niet voor niets ooit ontstaan. Een zinvolle dagbesteding is echt wel wenselijk in een OBi-toekomst. Zo niet, dan neemt de vatbaarheid voor alle mogelijke invloeden flink toe. Van alle mogelijke verslavingen tot een oproep voor de jihad. Je kunt kiezen voor een baan in de quartaire sector (betaald of als vrijwilliger) of gaan studeren. Of je storten op een carrière in politiek, sport of cultuur. Elke vorm van dagbesteding dient aanzien te krijgen, niet alleen betaald werk. Een dichter is voor de maatschappij net zoveel waard als een metselaar.