Het OBi-discours, ofwel de discussie over wel en niet een (onvoorwaardelijk) basisinkomen, is nogal theoretisch van aard. Voor-tegen en welles-nietes spelletjes worden uitgevoerd door uiteenlopende personen en instituties. Voor zover ik het kan overzien betreft het in veruit de meeste gevallen mensen met een redelijk tot goed, maar in elk geval een jaarlijks inkomen. In dit artikel zal ik u míjn persoonlijke situatie toelichten, zodat u weet in welk deel van het spectrum ik sta binnen het OBi-discours.

Centraal staat de vraag: “Wat zou een onvoorwaardelijk basisinkomen voor mij persoonlijk betekenen?”

De status quo. Ik besteed wekelijks meer dan 50-60 uren aan muzikale activiteiten (met name Gashunters en Twoomusic) en het neerschrijven van allerhande breinkronkels, sinds 2015 specifiek over De Derde Verlichting en het basisinkomen. Het speelt zich allemaal af op enkele vierkante meters, bij mij thuis op zolder. Pauzes gun ik me nauwelijks, mijn partner maant tot meer rustmomenten en dwingt me om een beetje tijdig aan de avonddis te zitten. Kortom, ik ben waarschijnlijk drukker dan in menig fulltime job in ICT, marketing of management, de vakgebieden waarin ik vroeger werkzaam ben geweest. Ik weet waar ik het over heb, want ik heb een behoorlijk intensief arbeidzaam verleden van tientallen jaren in loondienst én in zelfstandigheid achter me liggen.

Laat ik vervolgens even 2 stellingen met betrekking tot een basisinkomen eruit pikken:

1. De voorstellen in mijn boek voor een OBi per persoon variëren van 900 tot 1500 Euro per maand, afhankelijk van te maken keuzes. Mijn jaarinkomen zou daarmee dus tussen de 10.800 en 18.000 Euro liggen.
2. Tegenstanders van OBi hameren (naast de altijd en eeuwige onbetaalbaarheid) op een negatieve grondhouding van mensen. Bij een OBi zouden ze ineens aartslui worden, niet meer willen werken en hun leven op de bank en voor TV doorbrengen.

Ik neem voor het gemak de onzinnigheid van stelling 2 heel serieus, hoewel ik me echt afvraag hoe groot de afkeer van werk NU dan wel niet moet zijn ….

Volgens Marcus Aurelius is verlies niets dan verandering. Na behoorlijke toppen te hebben gescheerd zit ik nu een aantal treetjes lager, zowel financieel als in netwerk. Het is niet anders en ik voel me er over het algemeen ook helemaal niet beroerd bij. Integendeel zelfs, ik voel me vooral bevrijd en hoewel ik altijd al als non-conformist wordt gezien sta ik nu nog veel meer open voor verandering.

Verre van lui heb ik in mijn hele leven van alles gedaan en geprobeerd, zowel zakelijk als privé. Tot op zeer behoorlijke hoogte en daarvoor ben ik destijds ook ruim beloond. Mijn zakelijke ambities zijn jaren geleden echter tot een nulpunt gezakt na tientallen afwijzingen op sollicitaties. Om geen verkeerd zelfbeeld te krijgen ben ik gestopt om me als sadomasochist in ongewenste bochten te wringen. Vanaf 45-50 jaar ben je afgeschreven, daar komt het op neer. Punt, uit, amen. Naast schandalig is het ook erg nadelig voor de BV Nederland. Bedenk maar eens hoeveel collectieve kennis en ervaring verloren is gegaan door ronduit idiote bedrijfsvoering. Ik weet wat ik kan en wat ik waard ben, ik ben trots op o.a. mijn talenten en vaardigheden. Uiteindelijk heb ik besloten dat niemand behalve ikzelf zal profiteren van wat ik te bieden heb. Eigen schuld dikke bult, van beide kanten, zullen we maar zeggen. Sinds enige jaren vul ik mijn leven volledig op met muziek en schrijven, twee dingen die ik in ieder geval heel graag doe. Het leidde tot een solide psychologisch fundament om een om diverse andere redenen nog immer trubbelig leven te leven zonder in diepe dalen te geraken. Tot zover even mijn auto-psychoanalyse.

Sinds 2010 heb ik géén noemenswaardig inkomen en jaarlijks krijg ik iets terug van de inkomstenbelasting. Van de inkomsten van mijn partner komen we de jaren tot nu toe door. Als samenlevende kom ik voor een uitkering niet in aanmerking. Met vaste maandlasten (o.a. huurpenningen, zorgpremies en energiekosten) die inmiddels zo’n 70% van ons netto-inkomen bedragen is het onnodig te vragen hoe sober wij momenteel leven. Kijkend naar de babyboom-generatie (zeg maar 65 plus), die maar nét voor mij zit, kom ik er erg bekaaid van af. Van VUT of pre-pensioen kon ik alleen maar dromen. Als zelfstandige sinds 1995 ken ik ook maar al te goed de problematiek van vele ZZP-ers in de huidige tijd. Koppel het feit dat je nooit voor enige uitkering in aanmerking komt aan alle onzekerheden en onbetaalbare verzekeringen en je hebt een vat met 1 miljoen lontjes voor de komende jaren. Zijnde van 1956 worden mij inmiddels zelfs 2 jaren AOW (totaal zo’n 25.000 Euro netto) door de neus geboord. Zoals ik ook in mijn boek betoog had meer visie in de jaren ’80 kunnen leiden tot een meer geleidelijke overgang. Ik kan er niet meer van maken: de beslissers van toen, zijnde de huidige babyboomers, hebben blijkbaar goed voor zichzelf gezorgd en lieten verder Gods water maar over Gods akkers lopen. Met de kennis van nu kom ik vanaf mijn 67e in aanmerking voor een AOW-uitkering. Vanaf mijn 65e mag ik gelukkig wel rekenen op een aanvullend pensioen van redelijk niveau, dat ik in betere tijden bij een prima werkgever heb opgebouwd. En tot zover mijn financiële plaatje.

Zoals wellicht bekend ben ik fervent tegenstander van OBi-experimenten. De doelstellingen zijn gewoon nooit zuiver – meestal als moderne variant op en ordinaire vervanger van een uitkering gepresenteerd (hoezo oude of nieuwe wijn of zakken?) wordt het onlosmakelijk aan OBI verbonden bijvoeglijk naamwoord ‘onvoorwaardelijk’ stelselmatig uitgegumd en gaat het om kleine testpopulaties – en redeneren niet vanuit een nieuw totaalperspectief op de samenleving. Er is maar één voorstel dat ik volledig kan ondersteunen – en echt niet omdat ik er zelf voor in aanmerking kom 🙂 – en dat is het idee van Annemarie van Gaal, dat uitgaat van afschaffing van ouderdomsuitkeringen als AOW en pensioen en vervanging door een basisinkomen voor 60 plussers. Enne, dit is dus niet gepresenteerd als experiment, maar als een zeer directe uitdaging voor de non-visionaire overheid van de afgelopen tijd.

Het is niet de oplossing voor alle problemen, maar een basisinkomen brengt enorme rust en stabiliteit in ieders leven. Let wel, ik heb het hier niet eens over daklozen of psychologische probleemgevallen na ingrijpende verstoringen als scheiding of ontslag! En bedenk eens wat voor positieve bij-effecten het sorteert, zoals vermindering van criminaliteit en halvering van de zorgdruk! Mensen begrijpen volgens mij maar half hoe ‘niet-moeten’ het leven vele malen leefbaarder maakt zonder te vervallen in ledigheid of asociaal gedrag.

Als de tijd het toe laat en als praktisch vervolg op mijn huidige activiteiten komen er wellicht ook weer nieuwe uitdagingen op me af. Nee, een hangmat heb ik niet eens.