Ruilen van diensten en producten
Ruilwinkel, ruilmarkt, Kringloopwinkel, LETS, Repaircafé, Buurtlink, Diensten Ruilen. Initiatieven die best al een tijdje lopen. Er hangt over het algemeen een sfeer van ‘armoede’ rondom deze activiteiten. Geschiedkundig misschien dan wel logisch, maar ook jammer. In mijn ogen zouden ze kunnen (moeten?) worden opgewaardeerd tot moderne burgercoöperaties. Zowel in- en verkoop als het ruilen van diensten en tweedehands goederen passen prima in een Nieuwe Verlichting, waarin termen als hergebruik en duurzaamheid centraal staan in plaats van economische groei en financiële vergoedingen. Het vraagt om een stevige paradigmaverschuiving: van ’t stigmatiserende en negatieve etiket ‘armoede’ naar een maatschappelijk bewuste en verantwoorde vorm van de uitwisseling van vraag en aanbod.
We zouden moeten kijken hoe de activiteit ‘ruilen’ door een groter deel van de maatschappij kan worden gedragen. Omvormen van bestaande initiatieven is de meest voor de hand liggende optie. Hoe huidige organisaties daar over denken is mij niet bekend, maar ik kan me voorstellen dat er nog wat weerstand te verwachten valt. Het opzetten van nieuwe burgercoöperaties is een alternatief.
Een extra dimensie die ik in elke discussie over coöperaties zal trachten toe te voegen is de coöperatiecirkel. Ook in dit geval is overlapping c.q samenwerking van meerdere coöperaties zeker het overwegen waard. Zo zouden bijvoorbeeld moestuin, autodeling en reparatiecafé makkelijk in een nieuwe aanpak van koop en ruil (vraag en aanbod) kunnen worden geïntegreerd. Voor een goed overzicht en vruchtbare ontwikkelingen zullen een helicopterview en bereidheid tot samenwerking nodig zijn.
In elk geval zou je een aantal relevante uitgangspunten van LETS (ontstaan in Canada in de jaren ’80) kunnen hanteren. Daarbij zij wel aangetekend dat een fysieke winkel in mijn ogen niet centraal hoeft te staan. Met name een dienstenmarkt kan zich prima op virtuele basis (website) en IRL (‘in real life’ ofwel normaal contact) manifesteren. Het puntensysteem is de ultieme vervanging van een geldelijke waarde-uitwisseling.
Een Letsgroep bestaat uit een groep mensen die onderling goederen en diensten uitwisselen zonder een vaste ruimte, wij doen dit dus wel in een vaste ruimte, in een winkel de “Ruilwinkel” en doen dit zonder dat daar geld bij te pas komt. Het voordeel van de Ruilwinkel is dat de mensen de spullen gelijk zien staan en hun spullen kunnen brengen de sociale functie die dit heeft is daarom zeer meegenomen.
De ‘vergoeding’ gebeurt met een puntensysteem. Voor wat hoort wat, binnen de Ruilwinkel is geld taboe. De uitwisseling van punten wordt bijgehouden door de administratie. Diensten worden gewaardeerd met punten. Om de waarde van een dienst in punten te bepalen, is de connectie met de economie niet van belang. De Ruilwinkel hanteert immers andere regels.
Intellectuele en handenarbeid zijn er gelijkwaardig, diploma’s en schaarste van geen tel. Alleen door activiteiten te ondernemen, of goede spullen te brengen kun je punten verdienen.Daarmee kun je dan weer een beroep doen op de diensten van andere leden van de Ruilwinkel.
Hoewel ruilen veelal gaat om de uitwisseling van diensten, is ook het ruilen van goederen, zoals boeken, cd’s, vazen, prullaria, lampen, kleine meubels, enz, enz.. Daarbij stellen we ons de vraag, hoe lang zou ik willen werken om dat product te kunnen krijgen? Maar meestal vragen mensen weinig punten voor goederen, beter iemand anders een plezier doen met jouw spullen.Hergebruik van spullen, beter voor de beurs en het milieu