Dit onderwerp is een dossier waard … Genetische manipulatie (GM) houdt menigeen bezig, hoewel de meerderheid zich waarschijnlijk niet erg druk maakt. Maar dat geldt helaas voor de meeste issues, dus dat is geen criterium om er geen aandacht aan te besteden. Voor mezelf zou het echt teveel hooi op mijn vork betekenen, maar als iemand het GM-dossier zou willen openen en beheren? Middels dit artikel geef ik u een voorzet.

Wat zegt het bedrijf op Monsanto – Myths and facts over zichzelf? In de Drie dingen die iedereen moet weten over Monsanto brochure van de onderneming zelf wordt een poging gedaan alle kritiek en twijfel weg te nemen. Waarom maakt men zich buiten de sector dan zo druk over GM en bedrijven als Monsanto? Even wat verzameld werk op een rij, beginnend bij enkele tegenstanders:

Bron: Millions Against Monsanto

URGENT CALL TO ACTION: Stop the DARK Act!

The Organic Consumers Association is asking our supporters to organize rallies at the district offices of Congress members, asking lawmakers to reject the DARK Act (HR 1599), a bill that would strip states of the right to pass GMO labeling laws.

What is the DARK Act?

In February 2015, Rep. Mike Pompeo (R-Kan.) reintroduced HR 1599, a bill intended to strip states of their right to pass GMO labeling laws. The bill is officially called the “Safe and Accurate Food Labeling Act.” But we call it the Deny Americans the Right to Know (DARK) Act because it would stop GMO labeling laws in their tracks.

Bron: Union of concerned scientists

Eight Ways Monsanto Fails at Sustainable Agriculture …

Bron: Gentech

In 1972 lukte het wetenschappers voor het eerst om een stukje DNA van het ene organisme in te brengen in een ander organisme. In DNA liggen de erfelijke eigenschappen vast, hoewel er steeds meer beperkingen en uitzonderingen op deze regel blijken te zijn (zie de pagina Wetenschap). De techniek van het overbrengen van DNA van het ene naar het andere organisme kreeg de naam recombinant DNA (rDNA) en wordt meestal genetische manipulatie of genetische modificatie (GM) genoemd, of ook wel kortweg gentechnologie. Een organisme dat met deze rDNA-techniek wordt gemaakt heet een genetisch gemanipuleerd of gemodificeerd organisme (GGO). Bij zo’n GGO worden via genetische manipulatie in een laboratorium meestal de natuurlijke grenzen tussen soorten doorkruist (resulterend in een ’transgeen organisme’), hoewel ook binnen één soort wel eens genetische manipulatie gebruikt wordt (‘cisgeen organisme’). In beide gevallen ontstaat een plant, dier of bacterie die/dat in de natuur niet zou kunnen voorkomen, bijvoorbeeld een tomaat met het gen van een vis of een aardappel met genen in een onnatuurlijke rangschikking. Het genetisch manipuleren heeft vanaf het eerste begin veel discussie opgeroepen.

OMSTREDEN

Het meest bekend (en omstreden) is genetische manipulatie van voedsel- en landbouwgewassen, zoals maïs, katoen en soja. Met name in Europa, maar in toenemende mate ook in Afrika, Azië, Latijns- en Midden-Amerika wordt genetische manipulatie van voedsel en landbouwgewassen fel bestreden door milieuverenigingen, ontwikkelingsorganisaties, vakbonden , boerenbonden en consumentenorganisaties. Aan de andere kant kennen veel (met name Westerse) overheden een grote waarde toe aan het ontwikkelen van gentechnologie en hebben er hooggespannen verwachtingen van. Vaak valt te horen dat “gentechnologie de motor van de (kennis)economie van de 21e eeuw wordt”. Om die reden is en wordt er heel veel geld in onderzoek gestoken.

Beweerde voordelen:

• Gentechnologie maakt het mogelijk om heel gericht één gen met een nuttige eigenschap in te brengen in een plant.
• Gentechnologie versnelt de veredeling aanzienlijk.
• Genetische manipulatie is niets nieuws: ook in de klassieke veredeling veranderen we het DNA van planten al duizenden jaren.
• Transgene gewassen maken een vermindering van pesticidengebruik mogelijk.
• Gentechlandbouw leidt tot besparingen op brandstofgebruik en vermindert erosie omdat er minder geploegd hoeft te worden door gebruik van herbicideresistente gewassen.
• Met gentech-gewassen worden hogere opbrengsten gerealiseerd. Dit is met name nodig gezien de toenemende wereldbevolking en de afnemende hoeveelheid landbouwgrond.
• Gentechnologie kan een substantiële bijdrage leveren aan het oplossen van het hongerprobleem in de wereld.
• Met gentechnologie kunnen in de toekomst mogelijkerwijs zoutresistente en droogteresistente gewassen worden gemaakt.
• Met gentechnologie kunnen er meer voedzame gewassen worden ontwikkeld (bijvoorbeeld rijst met vitamine A oftewel gouden rijst).
• Er is geen bewijs dat gentechgewassen onveilig zijn. In Amerika eet men al jarenlang ggo’s en er is nog niemand ooit ziek van geworden.
• Gentechgewassen kunnen bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering, doordat ze de kooldioxide-uitstoot verlagen.

Beweerde nadelen:

• De techniek is helemaal niet zo precies. Het ingebrachte genconstruct komt op een willekeurige plek in het plantgenoom terecht en verstoort daar de samenhang. Daardoor treden onverwacht bij-effecten op.
• De meeste gentechgewassen zijn tot nu toe herbicide-resistent. Deze resistentie leidt binnen enkele jaren juist tot een toename in plaats van een afname van pesticidengebruik.
• Er is geen sprake van hogere opbrengsten als er een objectieve vergelijking wordt gemaakt met gentechvrije gewassen. Onderzoek laat zien dat de oogst dan vaak een paar procent lager is.
• Honger is een verdelingsprobleem, geen productieprobleem.
• Droogteresistentie en zoutresistentie komen van nature voor in allerlei planten. Daar is geen gentechnologie voor nodig.
• Een gevarieerd dieet is van veel groter belang dan rijst met toegevoegde vitamine.
• Door gentechgewassen ontstaan ‘superonkruiden’ en de gentechgewassen worden soms zelf een onkruid. Dit vormt een bedreiging voor het milieu, omdat meer en zwaardere bestrijdingsmiddelen moeten worden gebruikt tegen dit superonkruid.
• Gentechnologen kijken niet naar de oorzaken van de problemen maar zijn meestal bezig met symptoombestrijding.
• Er is geen bewijs dat ggo’s veilig zijn voor de gezondheid: de effecten van consumptie zijn nog nooit afdoende onderzocht, zeker niet bij mensen. Ook in Amerika, waar mensen het eten, wordt niet onderzocht of ze er ziek van worden.
• De langetermijn-gevolgen van ggo’s voor het milieu en de biodiversiteit zijn grotendeels onbekend. En wat wel bekend is belooft niet veel goeds.
• Gentechlandbouw bedreigt de biologische en traditionele landbouw omdat gentechgewassen biologische en traditionele gewassen kunnen verdringen.
• Er is geen consumentenvraag naar genetisch gemanipuleerd voedsel, katoen of brandstoffen.
• In ontwikkelingslanden, maar ook in westerse landen, verkrijgen multinationale ondernemingen een te grote machtspositie en wordt de autonome voedselproductie van streken en landen in gevaar gebracht. Dit gebeurt door het verbieden van het gebruik van geoogst zaad met patenten en de bedreiging van de traditionele agrobiodiversiteit. Gentechnologie brengt de voedselproductie in handen van grote ondernemingen.

Bron: Voedingscentrum

Veiligheid

Voedingsmiddelen die met genetisch gemodificeerde organismen gemaakt zijn en in Nederland worden verkocht, zijn veilig verklaard door de  Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). 

Bij de beoordeling let de EFSA op veiligheid en gezondheid. Het gentech-product moet minstens even gezond en veilig zijn als het originele product. Dit houdt in dat er geen schadelijke stoffen in mogen zitten. Bovendien mag het niet vaker een allergische reactie oproepen dan vergelijkbare producten.

Biologisch

Biologische producten zijn niet genetisch gemodificeerd. Het kunstmatig inbrengen van soortvreemde genen past niet bij het natuurlijke karakter van de biologische landbouw. Ook niet als er door gentechnologie minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. In de biologische landbouw vindt wel verandering van genen plaats, maar dan door het kruisen van planten met verschillende gewenste eigenschappen. 

Bron: NRC dossier Genetische manipulatie (2001)

Over de veiligheid van genetische manipulatie voor mens, dier en milieu, en over de ethiek van genetische manipulatie lopen de meningen uiteen. Volgens sommigen biedt de nieuwe techniek mogelijkheden om het wereldvoedselprobleem aan te pakken, levert het lekkerder en beter voedsel op, en biedt het mogelijkheden om in de toekomst nu nog ongeneeslijke ziekten te bestrijden. Volgens anderen is genetische manipulatie een ontoelaatbaar ingrijpen in de natuur, dat veiligheidsrisico’s met zich meebrengt waarvan de consument onvoldoende op de hoogte wordt gesteld.