Het Basisinkomen – Verkenning 09 – Conclusies & aanbevelingen – Algemeen
Wat is mijn standpunt eigenlijk ten aanzien van het onderwerp? Onze maatschappij is een verzameling van mensen, met o.a. zeer uiteenlopende levensverwachtingen en inkomens. Waar het communisme een illusie bleek te zijn is het huidige hyperkapitalisme ook ten dode opgeschreven. Vanaf de opbloei van ‘t neoliberalisme (Reaganomics, jaren ’80) gaat het bergafwaarts in het grootste deel van de wereld. Er is sprake van exponentiële groei in armoedeval en inkomensongelijkheid, terwijl graaiende CEO’s en shareholders, konkelende lobbyisten, domme politici en gedweeë media in een gezamenlijke bubble elkaar tegelijkertijd bejubelen en continu de loef willen afsteken. De rest is gepeupel dat mag opdraven als het fout gaat. We moeten blijkbaar een handje helpen om een nieuwe ‘wende’ te bewerkstelligen.
Terwijl communicatie waarschijnlijk nog nooit zoveel werd bestudeerd worden grote bedrijven en instanties alsmaar groter en de afstand tot de klant/burger nog veel groter. Banken en verzekeringsmaatschappijen hebben zich een rol toegeëigend die in geen enkele verhouding meer staat tot de intrinsieke waarde van diezelfde instellingen. Europa is een hobby van waandenkers. Woningcorporaties doen gretig mee aan de marktwerking terwijl hun kerntaak (sociale woningbouw) wordt verwaarloosd. Huren zijn torenhoog, evenals huizenprijzen. Volgende generaties zijn niet meer in staat om een huis te kopen. Zorgverzekeraars grijpen de macht die hun is gegeven door de overheid. Terwijl miljarden op de rekening staan worden zowel dienstverleners als burgers immer meer beknot en uitgeknepen. Onze overheid redt ondertussen met miljarden aan belastinggeld banken en organisaties die de marktwerking niet aankunnen (een faillissement hoort daar toch ook bij?), rijgt de miljardenflops aan elkaar en heeft de visie van iemand met de spreekwoordelijke plank voor het hoofd. Vooral in de quartaire sector wordt van dik hout planken gezaagd en is de afbraak van de verzorgingsstaat niet anders dan wanstaltig te noemen. Mag je dan trouwens je vinger opheffen tegen de kaalslag op cultureel erfgoed door Taliban of ISIS? Groot of klein, het blijft een misdaad …
Hoe lang moet ik doorgaan? De lijst van misstanden is oneindig. De aantrekkingskracht en bezwering van de mammon is gewoonweg griezelig. Iedereen wil bij de 1% horen. Het kan in een democratische verzorgingsstaat niet zo zijn dat zo’n klein deel van de maatschappij zoveel bezit en te zeggen heeft, terwijl de rest al decennia lang inteert. Het is tijd voor een kanteling.
Het basisinkomen vormt een ideale bouwsteen in mijn verbeelding van een verlichte maatschappij. De omwenteling moet financieel neutraal kunnen zijn, d.w.z. we spelen quitte ten opzichte van de huidige situatie. Een kleine teruggang mag in mijn ogen ook nog wel, maar nog liever komen we er beter uit. Het neoliberale moeras zal hiertoe moeten worden verlaten en we kiezen voor een open en eerlijke structuur, waarin inkomensongelijkheid flink wordt teruggebracht door regulering op diverse fronten.
Het huidige kabinet, maar ook het bedrijfsleven, spreidt een gênant tekort aan visie en strategie ten toon. De alom heersende waan van de dag wordt zo nu en dan onderbroken door maximaal 1 of 2 jaar vooruit denken. Politiek zit muurvast, zowel in ons polderlandje als in de VS of in UN-verband. Onmachtig vanwege de vele (meestal business driven) belangenverstrengelingen komen ideeën niet meer tot wasdom.
Het opzetten van een meta-website of portal met betrekking tot de Nieuwe Verlichting in het algemeen en het basisinkomen (in brede zin) in het bijzonder is onderhanden. Vinisva – De Collectieve Verbeelding (www.vinisva.nl) moet een plek worden waar relevante informatie wordt verzameld en aangevuld met letters en cijfers uit de actualiteit. In de vorm van o.a. blogs en fora kan wellicht een gerichte community bij elkaar worden gebracht, hetgeen flink kan bijdragen aan een brede maatschappelijke discussie.