Een van mijn guilty pleasures bestaat uit het kijken naar Goedemorgen Nederland van WNL. De naïviteit, domheid en kortzichtigheid van zowel presentatrices als gasten is soms schattig en jaloersmakend, meestal echter ronduit stuitend. De reden dat ik kijk is om snel en goed wakker te worden. Nadat ik ’s morgens de TV aanzet op NPO1 duurt het geen 3 minuten of mijn adrenalinegehalte stijgt met rappe schreden. Het oerinstinct wordt meteen getriggerd: vluchten of vechten? Bij mij is het altijd het laatste.

Mede door genoemd programma blijft er al langere tijd één vraag rondspoken in mijn hoofd. Ik vraag me af waarom zovele modale loonslaven de actuele economie en soms behoorlijk krampachtig het bedrijfsleven blijven verdedigen. Anders gezegd: waarom stemmen zoveel mensen op partijen als de VVD? Ik vind het gewoon vreemd om te zien.

Mensen worden zelfs boos als je het ‘bedrijfsleven an sich’ haar verantwoordelijkheid wilt laten nemen. Waarom moeten wij simpele burgers altijd de rekening betalen? Waarom betalen wij sowieso belasting en bijvoorbeeld Shell en Apple niet? De 2020 Formule 1 race in Zandvoort kost hopen geld (wordt deels door nationale, provinciale en gemeentelijke overheid, dus door ons, betaald) en levert voor wellicht 100 miljoen op. In welke kas zal die winst stromen, denkt u? Wat ziet de maatschappij terug van dit miljonairsspeeltje? Niet veel, ben ik bang, zeer waarschijnlijk blijft het meeste hangen bij ‘slimme ondernemers’.

It’s the economy, stupid. Terwijl men totaal geen weet heeft van economie laat men zich leiden door roedewichelaars in nieuws en talkshows. Niemand heeft de wijsheid in pacht. Economie is allesbehalve een wetenschap. Sterker nog, het is een gokspel. En zoals altijd zijn hierbij meer slachtoffers dan winnaars te betreuren. Het kan echt wel anders, maar men ziet het niet of wil het niet zien.

Waarom raken mensen opgewonden en vrolijk rechts als ze het over economie en bedrijfsleven hebben? CEO’s, grootaandeelhouders en succesvolle speculanten daargelaten heeft de gemiddelde werknemer geen enkel voordeel bij een ongevraagde support aan de baas. Sterker nog, 80% of meer zal waarschijnlijk in zijn of haar leven blijven steken op modaal tot maximaal 2-3 x modaal. Dit staat in géén vergelijking tot de buitensporige zelfverrijking die top en aandeelhouders zich al decennialang toestaan. Denk even aan mensen als Jeff Bezos, met een persoonlijk vermogen van 150 Miljard dollar, en Elon Musk die van gekkigheid al niet meer weet wat ie met zijn geld moet doen.

Ook weer anders gezegd: wat ziet en krijgt de gemiddelde, rechts georiënteerde kiezer (met name VVD) terug van al die miljarden en miljoenen die in de vorm van winst en vermogen bij een zeer kleine groep mensen terecht komt? Dit terwijl de meeste salarissen al zo’n 30 jaar bijna gelijk blijven stijgen de kosten. Er wordt over de wereld gevlogen alsof het niks is, telefoonabonnementen van 50 euro per maand afgesloten en veel te veel geld voor een huis betaald. Het is slechts een kleine greep uit de dagelijkse praktijk. Men wordt armer zonder het te beseffen, maar blijft hardnekkig rechtse ideeën en politiek verdedigen. Ik vraag me echt af: WAAROM?

Je ziet het dagelijks op TV. Vele media (zowel van rechter als linker signatuur) maken zich er schuldig aan. Is men bang voor de eigen baan? Wil men in het gevlei komen bij de baas, in een huidige of beoogde positie? Er dienen zich elke dag legio momenten en legitieme redenen aan om het bedrijfsleven aan de schandpaal te kunnen nagelen. Ook zou je ze wat meer kunnen laten bijdragen aan het collectief. Het gebeurt gewoon niet. Wederom: waarom?

Stel jezelf de vraag: waar ben ik bang voor? Waarom ben ik tegen een onvoorwaardelijk basisinkomen? Robots en andere vormen van computerintelligentie nemen nu al, maar straks nog veel meer banen over. Als je met een gouden lepel in de mond bent geboren en je wellicht meer vermogen dan inkomen hebt is het makkelijk praten en is een behouden keuze verklaarbaar. Aan de andere kant: hoeveel mensen lukt het om van een dubbeltje naar een kwartje te transformeren? De weg naar het kwartje is voor velen geplaveid met een irreële keuze voor rechts beleid.

Vrolijk rechts, neem eens 5 minuten de tijd en rust om in de spiegel te staren en je af te vragen waar je mee bezig bent. In wat voor job en welke tredmolen ben je verzeild geraakt? Hoe is het zover gekomen? Waarom is arbeid zo belangrijk voor je? Om inkomen te hebben? Om sociale contacten te hebben? Voor beide doelen zijn wel andere oplossingen denkbaar én haalbaar! Arbeid adelt niet meer. Omarm het leven en doe dingen die je graag doet. Als veel geld verdienen uiteindelijk toch je doel blijkt te zijn, dan kan dat ook! Maar het hoeft niet, als je dat niet wilt. Die keuze kunnen maken, dát is pas evolutie!