Catalonië, de wig van Europa
Nee, het geweld is zeker niet goed te praten! De eenzijdigheid in het (Nederlandse) discours rond Catalonië echter ook niet. Laten we de juiste volgorde aanhouden en de nuance niet ondersneeuwen. Zoals ieder weldenkend mens weet heeft een medaille twee kanten. En natuurlijk ligt er zowel een lange historie als een vrij recente onderdrukking door Franco aan ten grondslag. Dat rechtvaardigt en verklaart (!) echter geenszins de huidige handelswijze van de rebelse regio. Toch wel opvallend dat het Catalaanse nationalisme vooral opspeelt sinds het economisch slechter gaat.
Niet vergeten mag worden dat Catalonië waarschijnlijk zelf het grootste slachtoffer van haar dadendrang gaat worden. Naar verluidt is het intern 50-50, dus dat riekt naar burgeroorlog of iets wat daarop lijkt. De relatie met Spanje zal voorlopig bekoeld zijn. Kunnen Piqué en Ramos nog samen in één Spaans elftal? Internationaal zal het al helemaal erg lastig te worden de eigen broek op te houden. Het buitenland laten kiezen voor Spanje óf Catalonië is vragen om problemen.
Terwijl ik zit te filosoferen over uitbreiding in internationale samenwerking van soevereine staten, met name op het gebied van een bij voorkeur nieuw, Europees-integraal in te voeren basisinkomen, volgt het rijke, noordoostelijke deel van Spanje een onverantwoorde en wat mij betreft voor de toekomst doodlopende, neoliberale route. Catalonië is een voorbeeld van wat er mis is op deze wereld: lang leve het liberale individu, dood aan het collectief! ‘Ieder voor zich en God voor ons allen’ en ‘ikke, ikke en de rest kan stikken’ zijn ook treffende kwalificaties.
In dit artikel voert de schrijfster uit Barcelona enkele redenen aan voor de onafhankelijkheidswens en zet enige analyse alsmede voors en tegens op een rij. Waarschijnlijk zijn/worden velen verblind door een hoogdravende motivatie, maar volgens mij draait het ordinair om geld. Het verleden is slechts een dun stokje om te slaan. De regio denkt Spanje niet nodig te hebben. Zij leveren de grootste economische bijdrage en willen daar zelf ook het meeste van profiteren. Als je kinderen heden ten dage vraagt naar hun toekomst zeggen ze “ik wil rijk worden” en mensen hoor ik te vaak “waarom moet ik voor anderen betalen?” zeggen. Ook Catalonië is een verwend kind, dat op zichzelf wil gaan wonen en zich niks aan wil trekken van gemaakte afspraken. Stel je de gevolgen eens voor van identieke acties in NRW of Beieren (Duitsland), Californië of NY (VS) of (geheel hypothetisch!) Zuid-Holland in ons land.
In Nederland valt een voorkeur voor het Catalaanse standpunt te bespeuren. Staatsrecht, Grondwet en Spaanse ondeelbaarheid zijn blijkbaar minder relevant., interessant, belangrijk of minder sexy in zowel traditionele als social media dan politiegeweld. De sentimenten die hier een rol spelen kan ik slechts naar gissen, maar een diepgaande analyse zal er waarschijnlijk niet aan ten grondslag liggen. Beelden van politie-ingrijpen maken nu eenmaal meer indruk dan cijfers en staatsrecht. Ik kan het niet genoeg benadrukken: elke vorm van geweld is verwerpelijk, doch het referendum was en is ook illegaal! Wat weegt het zwaarst? Regels zijn toch regels, wetten zijn er toch niet voor niets? Stap je met je sympathie voor Cataloniè niet voorbij aan zoiets als een Grondwet? Moeten Madrid en de overige regio’s dan maar lijdzaam toezien?
Waarom de EU of internationale gemeenschap zou moeten bemiddelen is mij niet duidelijk. In eerste instantie is het een nationale zaak en men moet in Spanje eerst maar eens de regels en volgorde van het spel vaststellen. Er is geen sprake van een kip-ei syndroom. Het is vrij duidelijk: het politiegeweld tijdens het referendum was er niet geweest als het illegale referendum niet op touw was gezet. Is er iemand die deze stelling durft te bestrijden? Men zal nu samen aan tafel moeten voor een oplossing. Het vertrekpunt voor de toekomst van Spanje ligt vóór het uitschrijven van het referendum en niet ná de gewelddadige uitwassen op de stemdag zelf.
Er is enige analogie met de Brexit en vergelijkbaar nationalistische tendenzen. Wie juicht zoiets nou toe? Catalonië maakt zich belachelijk door eenzijdig voor eigen kerk te preken en onder de gelovigen te collecteren. De reactie van de Spaanse regering is niet okay, maar zeer begrijpelijk. De Spaanse Grondwet is op dit punt overduidelijk. Hoe nu verder? De regio wordt als land geen lid van internationale verbanden, want Spanje zal waar mogelijk haar vetorecht tegen toetreding als troefkaart trekken. En trouwens, tegen welke clubs gaat Barcelona eigenlijk voetballen? Of wordt het 36 keer Barcelona-Espanol?
Catalonië heeft willens en wetens de illegale weg gekozen! Wat zijn afspraken c.q. wetten in het algemeen en een Grondwet in het bijzonder nog waard? Als je het eerlijk wilt spelen, regel dan een NATIONAAL referendum waarbij IEDEREEN in Spanje kan meestemmen over een grondwettelijke verandering. Zoals te verwachten viel zijn Catalanen vóór afscheiding, maar de rest van Spanje heeft net zoveel stemrecht over al dan niet onafhankelijkheid van een autonome regio!
Last but not least: de Europese Unie wordt verder verzwakt door dit soort ongein. Niet dat ik voorstander ben van de EU-kliek, integendeel. Maar dit soort acties leiden alleen maar af en stemmen me verdrietig over de mogelijkheden tot nieuwe vormen van samenwerking. Zoals de OBi-unie inderdaad 🙂