• Zoeken naar:
    29jun, 2015
    Het Basisinkomen – Bijlagen – Bronoverzicht websites
    Leestijd: < 1 minuut
    29jun, 2015
    Het Basisinkomen – Bijlagen – Definities en motivatie
    Leestijd: 7 minuten

    Definitie en motivatie

     Wikipedia

    Een basisinkomen is een inkomen, gegeven of gegarandeerd door de overheid aan de burgers. Bij basisinkomen wordt over het algemeen een onvoorwaardelijk basisinkomen (OBi) bedoeld. Het is hoog genoeg om zonder luxe van te leven. De hoogte van het bedrag wordt door de EU gesteld op 60% van het mediane inkomen. Bij voorwaardelijkheid spreekt men niet meer van een basisinkomen maar van een uitkering.

    Redenen voor invoer

    • fundamentele mensenrechten (recht op leven, aandeel in natuurlijke rijkdommen);
    • idealistische motieven (vrijheid, lossere band tussen werk en inkomen, inkomensnivellering);
    • sociale motieven (armoedebestrijding, vermijding van stigma’s, tegengaan van uitbuiting);
    • economische motieven (bevordering kleinschaligheid, evenwichtigere arbeidsverdeling, stimulering lokale economie);
    • emancipatoire motieven (waardering van traditioneel door vrouwen verrichte werkzaamheden);
    • ontwikkelingsmotieven (basisinkomen als ontwikkelingshulp, universeel basisinkomen);
    • praktische overwegingen (eenvoud, vermijding van willekeur en bureaucratie);
    • nog meer praktische overwegingen: minder ziektekosten.

     Website “Onvoorwaardelijk Basisinkomen”

    Het waarom van een basisinkomen

    Reële lonen stijgen al 30 jaar niet meer als gevolg van globalisering. Dat wil zeggen dat mensen steeds minder koopkracht hebben. Meer en meer mensen leven in economische onzekerheid door de flexibilisering van de arbeidsmarkt en werkloosheid. Door technologische ontwikkelingen zullen steeds meer banen verdwijnen. Sociale zekerheid wordt daardoor steeds duurder en ineffectiever. We hebben nieuwe mechanismen nodig om de levensstandaard van grote groepen mensen op peil te houden. Het basisinkomen is het enige sociale beleid dat gegarandeerd iedereen bereikt, in tegenstelling tot de huidige regelingen die gebaseerd zijn op gedrags- en inkomenstoetsen.

    De angst

    Gaan mensen nog wel werken? Uit experimenten met het basisinkomen in Canada blijkt dat mensen in uren inderdaad minder betaald werk verrichten, zon 10%. Maar is dat erg? De groepen die minder gaan arbeiden zijn over het algemeen getrouwde vrouwen (niet de kostwinnaars) die ervoor kiezen langer zwangerschapsverlof te nemen en jongvolwassenen die langer studeren. Ze blijven zich dus zinvol inzetten voor de samenleving. De waarde van al het onbetaalde werk in Nederland wordt nu al geschat op meer dan de helft van het BBP. En trouwens, zou u zelf de rest van uw leven op de bank gaan hangen als u 1500 euro per maand basisinkomen kreeg?

    Politieke haalbaarheid

    Het basisinkomen is zeker politiek haalbaar! In de jaren 70 stond het al op de agenda van een aantal politieke partijen in Nederland (PPR en D66). Het huidige systeem bereikt duidelijk niet de juiste mensen, is ineffectief en ongelooflijk duur. Daarnaast biedt het geen oplossingen voor werkloosheid en toenemende armoede. Naarmate het draagvlak voor het basisinkomen onder de Nederlandse bevolking toeneemt, wordt het voor politieke partijen steeds interessanter – en noodzakelijker – om het onderwerp in hun programma op te nemen. De grootste zorg voor politieke partijen is namelijk het winnen van de eerstvolgende verkiezingen. De groeiende groep teleurgestelde mensen die zich afkeren van de politiek zullen weer gaan stemmen op het moment dat een politieke partij een positieve toekomstvisie uitdraagt in de vorm van het basisinkomen. Het is dus aan onszelf om ervoor te zorgen dat het basisinkomen er ook echt komt.

    Hoe te realiseren?

    Geweldige dingen ontstaan nooit zomaar. We moeten ons organiseren, lobbyen en onze rechten claimen. Werk- en dakloosheid, woede, stress en vervreemding nemen toe. Dit zal alleen veranderen wanneer wij ons ertegen uitspreken en in actie komen. Iedereen kan iets bijdragen vanuit zijn of haar specifieke talenten. Een goede manier om het basisinkomen nog meer in de politieke mainstream te krijgen is door het opzetten van pilotprojecten, waarmee lokale gemeenschappen de eerste stappen zetten richting een basisinkomen. Deze projecten zijn eerder in verschillende vormen uitgevoerd in India, Canada en Namibië, met positieve uitkomst voor alle betrokkenen.

     Website “Vereniging Basisinkomen”

    Een basisinkomen is een vast (maand-)inkomen, dat de overheid aan iedere burger verstrekt of garandeert zonder daar voorwaarden bij te stellen. Het heet basisinkomen omdat het net genoeg is om van rond te komen. Wie een hoger inkomen wil blijft aangewezen op andere bronnen zoals inkomsten uit arbeid. De meningen zijn nog verdeeld over de ideale hoogte van een basisinkomen.

    • De Vereniging Basisinkomen stelt dat het toekennen van een onvoorwaardelijk basisinkomen aan iedereen die dat nodig heeft mensen zelf de regie weer in handen geeft.
    • Iedereen wordt door het basisinkomen erkend als volwaardig burger, zonder voorwaarden vooraf. Dit zal leiden tot meer saamhorigheid in de samenleving. Het is een verklaring van vertrouwen vanuit de gemeenschap naar elke burger. Het zelfrespect bij de gemiddelde burger zal toenemen.
    • Het kostwinner-principe verdwijnt. Niemand is nog totaal financieel afhankelijk van een partner.
    • Iedereen zal in staat zijn om te kunnen voorzien in de meest basale kosten van levensonderhoud. Dakloosheid, honger en schulden kunnen worden uitgebannen.
    • Een basisinkomen is goed voor het gezinsleven. Ouders die dat willen kunnen zich primair richten op de zorg voor hun kinderen. Dit zal de kwaliteit van de opvoeding ten goede komen.
    • Je hoeft niet om het even welk werk te accepteren. Je kunt vanuit een sterkere positie onderhandelen met degene die je een betaalde baan aanbiedt. Daardoor kun je betere arbeidsomstandigheden eisen. En bijvoorbeeld een hoger salaris. Salarisverhoging (dus meer koopkracht) voor meer mensen is goed.
    • Wanneer niemand meer verplicht hoeft te werken zullen veel mensen waarschijnlijk minder uren gaan werken, waardoor er meer ruimte beschikbaar komt op de betaalde arbeidsmarkt. De beschikbaarheid van betaalde functies zal dus groeien, in tegenstelling tot de huidige situatie.
    • Je kunt meer invloed krijgen op het werk zelf, en op het functioneren van je bedrijf. Hierdoor krijg je dus meer greep op je eigen functioneren, en daarmee ook meer maatschappelijke verantwoordelijkheid.
    • Je kunt makkelijker ontslag nemen.
    • De productie van goederen en diensten kan door een verdere mechanisering en automatisering efficiënter en kwantitatief beter worden uitgevoerd.
    • Vasthouden aan het streven naar volledige werkgelegenheid boven automatisering dwingt veel mensen tot het verrichten van onnodig geestdodend en mensonwaardig werk. Kostbare levenstijd wordt op deze manier zinloos verbruikt en kan tegelijkertijd niet meer zinvol worden aangewend. De menselijke waardigheid wordt op deze manier geminacht.
    • Veel administratieve rompslomp wordt overbodig. Dit bespaart veel tijd, energie, geld, papier en ergernis. Ambtenaren hoeven niet meer dag in dag uit formulieren te bekijken en duizend-en-één bureaucratische regeltjes proberen te handhaven. Ook zij kunnen na invoering van het basisinkomen hun leven eindelijk naar eigen inzicht invullen met vrijwillig gekozen activiteiten.
    • Een wereldwijd ingevoerd basisinkomen zal een veel evenwichtigere wereldhandel tot gevolg hebben. Dit zal een sterke toename van de welvaart in ontwikkelingslanden tot gevolg hebben. Daardoor zal economische migratie, op zoek naar welvaart in rijkere delen van de wereld, afnemen. Ook zal de noodzaak voor mensen in ontwikkelingslanden om roofbouw te plegen op de natuur sterk afnemen.

    Commissie van aanbeveling onderzoek Basisinkomen ingesteld

     Website “Onvoorwaardelijk Basisinkomen” – 24-11-2014

    Sinds begin dit jaar zijn “we” bezig met het vormen van een commissie van aanbeveling, respectievelijk adviesraad met behulp waarvan wij hopen meer kans te maken op politiek draagvlak voor het doen van experimenten met een Onvoorwaardelijk Basisinkomen.

    Dit streven heeft vrijdag 21 november 2014 een enorme stimulans gekregen. Tijdens het toekomstfestival Let’s Gro in Groningen vond op initiatief van MIES Lab een expertmeeting plaats om samen te denken over een proef met een Onvoorwaardelijk Basisinkomen (OBi).

    Tijdens de gesprekken zowel in als buiten de werkgroepen werd het ten eerste mogelijk de commissie van aanbeveling een hechte vorm aan te laten nemen. De volgende personen heb ik bereid gevonden hier zitting in te nemen:

    • Anja Eleveld, docent/onderzoeker verbonden aan de afdeling Sociaal Recht van de VU
    • Arjo Klamer, prof. economie, wethouder S&W Hilversum,
    • Bart Nooteboom, part-time professor Innovation policy
    • Cornelis Zwart,  sociaal econoom, em. prof. sociale pedagogiek en em. prof. organisatieontwikkeling en menselijke kwaliteit
    • Gerard te Meerman, universitair hoofddocent (Dept. of Genetics), biostatisticus
    • Hans Weggemans, directeur Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn Enschede
    • Henk de Vos, em. universitair hoofddocent sociologie
    • Jan Rotmans, prof. transities en transitiemanagement
    • Joop Roebroek, Senior Consultant Bureau Vertige/Developing social innovation
    • Klaas van Egmond, hoogleraar Geowetenschappen (in het bijzonder Milieukunde en Duurzaamheid)
    • Liesbeth van Tongeren, lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks, woordvoerder Economische Zaken, Infrastructuur en Milieu en Veiligheid en Justitie.
    • Loek Groot, universitair hoofddocent Economie van de publieke sector
    • Martha Meerman, lector Gedifferentieerd Human Resource Management
    • Paul de Beer, bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen

    Een  tweede resultaat is de constatering, dat het in meerdere steden inderdaad menens is om een experiment met het OBi te gaan doen.

    Thema van de groep waar ik aan meedeed was: “Hoe kunnen we de bijstandsregeling zo veranderen dat het weer een duidelijk teken ervan is dat je op de ‘overheid’ (de gemeenschap dus) kan rekenen”. Het huidige teken waar de bijstandsregeling in staat lijkt namelijk verouderd, bevoogdend, stigmatiserend en ondoelmatig. Een duidelijk geval dat pleit voor de invoering van een OBi lijkt het.

    Dit is er immers op gericht ons van deze betutteling, onderwerping en stigmatisering te bevrijden, doordat het iedereen van deze afhankelijkheid ontslaat door te zorgen voor een gegarandeerde en onvoorwaardelijke financiële basis om in je basisbehoeften te kunnen voorzien. De voorstanders verwachten van de invoering daarvan een heleboel zegeningen, zoals die uit experimenten op verschillende plaatsen in de wereld al zijn naar voren zijn gekomen.

    Tegenstanders trekken al deze te verwachten voordelen echter in twijfel en verwachten soms zelfs juist de tegenbeelden ervan. Beide kampen debatteren echter op aannames. De voorstanders op de aanname dat resultaten elders hier ook gegarandeerd behaald zullen worden. Juist dit zullen we echter moeten bewijzen (of juist het tegendeel ervan) door het doen van experimenten.

    Met behulp van de inbreng van een aantal sociale wetenschappers, een statisticus, een jurist en een aantal ervaringsdeskundigen (al of niet verenigd in een en dezelfde persoon) kwamen we tot de volgende aanbeveling:

    1. Beschrijf de contouren van het onderzoek rekening houdend met onderstaande.
    2. Stel met de gemeente waar je dit experiment wil doen een contract op waarin de contouren van het onderzoek goed staan beschreven en alle voorwaarden waaraan moet worden voldaan en door wie.
    3. Maak een brief waarin je duidelijk aan de beoogde deelnemers uitlegt wat de bedoeling is.
      Waarom de ene groep wel een OBi krijgt in de plaats van een bijstandsuitkering (terwijl mogelijk bijzondere regelingen daarnaast nog nodig blijven) en waarom de situatie in dit opzicht voor de andere groep niet veranderd
    4. Kies een wijk waarin veel bijstandsuitkeringsgerechtigden wonen
    5. Werk daarin met groepen van minstens 1000 personen.
    6. Vergelijk een groep die wel een OBi krijgt met een groep, die dat niet krijgt (met eventuele subgroepen, waarmee naar speciale effecten kan worden gekeken)
    7. Verzamel na verloop van een bepaalde tijd de gegevens die je wilt hebben..
    8. Vorm eventueel groepen die twee jaar in het onderzoek opgenomen zullen zijn en groepen waarvoor het experiment vier of vijf jaar zal lopen.
    9. Formuleer vooraf wanneer het experiment pleit voor de invoering van een OBi, ook elders of overal, en wanneer juist niet

    Tenslotte lijkt deze aanpak geschikt om een ontwerp te maken, dat in ieder gebied – dat groot genoeg is voor het vormen van onderzoeksgroepen – toegepast zou kunnen worden, zodat men niet overal het wiel hoeft uit te vinden.

    Ik hoop, dat het lukt in de eerste helft van december een constituerende vergadering voor de beoogde commissie van aanbeveling te kunnen beleggen, om daarna – naar aanleiding van bovenvermelde  – snel van start te kunnen gaan met het maken van zo een ontwerp, dat daarna landelijk voor elk van dit soort experimenten kan worden gebruikt.

    Met hartelijke groet,

    Adriaan Planken

     

    29jun, 2015
    Het Basisinkomen – Bijlagen – Commissie van aanbeveling
    Leestijd: 3 minuten

    Commissie van aanbeveling onderzoek Basisinkomen ingesteld

     Website “Onvoorwaardelijk Basisinkomen” – 24-11-2014

    Sinds begin dit jaar zijn “we” bezig met het vormen van een commissie van aanbeveling, respectievelijk adviesraad met behulp waarvan wij hopen meer kans te maken op politiek draagvlak voor het doen van experimenten met een Onvoorwaardelijk Basisinkomen.

    Dit streven heeft vrijdag 21 november 2014 een enorme stimulans gekregen. Tijdens het toekomstfestival Let’s Gro in Groningen vond op initiatief van MIES Lab een expertmeeting plaats om samen te denken over een proef met een Onvoorwaardelijk Basisinkomen (OBi).

    Tijdens de gesprekken zowel in als buiten de werkgroepen werd het ten eerste mogelijk de commissie van aanbeveling een hechte vorm aan te laten nemen. De volgende personen heb ik bereid gevonden hier zitting in te nemen:

    • Anja Eleveld, docent/onderzoeker verbonden aan de afdeling Sociaal Recht van de VU
    • Arjo Klamer, prof. economie, wethouder S&W Hilversum,
    • Bart Nooteboom, part-time professor Innovation policy
    • Cornelis Zwart,  sociaal econoom, em. prof. sociale pedagogiek en em. prof. organisatieontwikkeling en menselijke kwaliteit
    • Gerard te Meerman, universitair hoofddocent (Dept. of Genetics), biostatisticus
    • Hans Weggemans, directeur Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn Enschede
    • Henk de Vos, em. universitair hoofddocent sociologie
    • Jan Rotmans, prof. transities en transitiemanagement
    • Joop Roebroek, Senior Consultant Bureau Vertige/Developing social innovation
    • Klaas van Egmond, hoogleraar Geowetenschappen (in het bijzonder Milieukunde en Duurzaamheid)
    • Liesbeth van Tongeren, lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks, woordvoerder Economische Zaken, Infrastructuur en Milieu en Veiligheid en Justitie.
    • Loek Groot, universitair hoofddocent Economie van de publieke sector
    • Martha Meerman, lector Gedifferentieerd Human Resource Management
    • Paul de Beer, bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen

    Een  tweede resultaat is de constatering, dat het in meerdere steden inderdaad menens is om een experiment met het OBi te gaan doen.

    Thema van de groep waar ik aan meedeed was: “Hoe kunnen we de bijstandsregeling zo veranderen dat het weer een duidelijk teken ervan is dat je op de ‘overheid’ (de gemeenschap dus) kan rekenen”. Het huidige teken waar de bijstandsregeling in staat lijkt namelijk verouderd, bevoogdend, stigmatiserend en ondoelmatig. Een duidelijk geval dat pleit voor de invoering van een OBi lijkt het.

    Dit is er immers op gericht ons van deze betutteling, onderwerping en stigmatisering te bevrijden, doordat het iedereen van deze afhankelijkheid ontslaat door te zorgen voor een gegarandeerde en onvoorwaardelijke financiële basis om in je basisbehoeften te kunnen voorzien. De voorstanders verwachten van de invoering daarvan een heleboel zegeningen, zoals die uit experimenten op verschillende plaatsen in de wereld al zijn naar voren zijn gekomen.

    Tegenstanders trekken al deze te verwachten voordelen echter in twijfel en verwachten soms zelfs juist de tegenbeelden ervan. Beide kampen debatteren echter op aannames. De voorstanders op de aanname dat resultaten elders hier ook gegarandeerd behaald zullen worden. Juist dit zullen we echter moeten bewijzen (of juist het tegendeel ervan) door het doen van experimenten.

    Met behulp van de inbreng van een aantal sociale wetenschappers, een statisticus, een jurist en een aantal ervaringsdeskundigen (al of niet verenigd in een en dezelfde persoon) kwamen we tot de volgende aanbeveling:

    1. Beschrijf de contouren van het onderzoek rekening houdend met onderstaande.
    2. Stel met de gemeente waar je dit experiment wil doen een contract op waarin de contouren van het onderzoek goed staan beschreven en alle voorwaarden waaraan moet worden voldaan en door wie.
    3. Maak een brief waarin je duidelijk aan de beoogde deelnemers uitlegt wat de bedoeling is.
      Waarom de ene groep wel een OBi krijgt in de plaats van een bijstandsuitkering (terwijl mogelijk bijzondere regelingen daarnaast nog nodig blijven) en waarom de situatie in dit opzicht voor de andere groep niet veranderd
    4. Kies een wijk waarin veel bijstandsuitkeringsgerechtigden wonen
    5. Werk daarin met groepen van minstens 1000 personen.
    6. Vergelijk een groep die wel een OBi krijgt met een groep, die dat niet krijgt (met eventuele subgroepen, waarmee naar speciale effecten kan worden gekeken)
    7. Verzamel na verloop van een bepaalde tijd de gegevens die je wilt hebben..
    8. Vorm eventueel groepen die twee jaar in het onderzoek opgenomen zullen zijn en groepen waarvoor het experiment vier of vijf jaar zal lopen.
    9. Formuleer vooraf wanneer het experiment pleit voor de invoering van een OBi, ook elders of overal, en wanneer juist niet

    Tenslotte lijkt deze aanpak geschikt om een ontwerp te maken, dat in ieder gebied – dat groot genoeg is voor het vormen van onderzoeksgroepen – toegepast zou kunnen worden, zodat men niet overal het wiel hoeft uit te vinden.

    Ik hoop, dat het lukt in de eerste helft van december een constituerende vergadering voor de beoogde commissie van aanbeveling te kunnen beleggen, om daarna – naar aanleiding van bovenvermelde  – snel van start te kunnen gaan met het maken van zo een ontwerp, dat daarna landelijk voor elk van dit soort experimenten kan worden gebruikt.

    Met hartelijke groet,

    Adriaan Planken

     

    29jun, 2015
    Het Basisinkomen – Bijlagen – Het kanteldenken
    Leestijd: 2 minuten

     Website “Jan Rotmans”

     Verandering van tijdperk (boek)

    Nederland zal de komende decennia transformeren naar een nieuwe samenleving waarin de machtsverhoudingen zoals we die nu kennen radicaal zijn omgegooid. Dit is geen idealistisch vergezicht, maar de onontkoombare uitkomst van de kantelperiode waarin Nederland zich nu bevindt.

    In het boek ‘Verandering van tijdperk’ beschrijft Jan Rotmans ook de nieuwe sectoren onderwijs en financiën en geeft daarmee een compleet beeld van Nederland in transitie. Rode draad is dat alle maatschappelijke sectoren hun houdbaarheidsdatum naderen, omdat de mens niet langer centraal staat.

    Mensen ontwikkelen zelf alternatieven en voeren die uit. Samen vormen zij de beweging van onderop, essentieel voor de transitie naar een beter aangepaste samenleving en economie. Jan Rotmans geeft in ‘Verandering van tijdperk’ een concreet en soms ontluisterend beeld van de heftige botsing tussen de gevestigde orde en de opkomende nieuwe orde. Dit boek laat zien wat ons te wachten staat en biedt inspiratie omdat in deze kantelperiode ieder individu en elk initiatief telt; een ieder kan juist nu het verschil maken.

    Over de auteur: Jan Rotmans is hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en internationale autoriteit op het gebied van transities en duurzaamheid. Oprichter van ICIS, DRIFT en Urgenda. Hij is wetenschappelijk nieuwsgierig en maatschappelijk ge­dre­ven, professor en progressor, friskijker en dwarsdenker, koploper en kan­te­laar.

     Website “Nederland kantelt”

    Nederland kantelt. Dat is geen overtuiging, dat is een feit. Je zou door de hausse aan negatieve berichtgeving over vallende banken, frauderende bestuurders en stroperige processen bijna denken dat we met zijn allen op een totale black-out afstevenen. Dat is niet waar. Er gebeuren veel goede dingen door enthousiaste en slimme mensen die helaas niet altijd even zichtbaar zijn.

    We willen met Nederland Kantelt antwoord geven op de vraag hoe we samen kunnen bouwen aan een spannender, leuker, mooier en energieker Nederland. Een maatschappij waarin we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor duurzame energie, gezond voedsel en mensgerichte zorg. Niet omdat het moet van de gemeente, de belastingdienst of de leraar, maar omdat je voelt dat je zo wilt leven. Op Nederland Kantelt vind je kantelvoorbeelden en profielen in de domeinen zorg, onderwijs, energie, bouw, cultuur, financiën, water, ruimte en voedsel.

    • Een Kantelaar kan een nieuwe orde en een beweging creëren; is dus eigenlijk een koploper én een verbinder én een strateeg; een zeldzame combinatie.
    • Een Verbinder zet niet zijn eigen idee, project of ego voorop, maar zoekt verbinding met anderen, omdat hij of zij het vermogen heeft te zien waar en wie verbonden moet worden.
    • Een Koploper slaat een nieuwe pad in. Project gedreven zonder interesse in een bredere beweging. Wel een friskijker en een dwarsdenker, met alleen de focus op zijn/haar idee.
    29jun, 2015
    Het Basisinkomen – Bijlagen – Concept stappenplan invoering basisinkomen
    Leestijd: 3 minuten

    Website “Vereniging Basisinkomen” – 2013. Complete tekst in originele PDF.

    Er zijn meer modellen te vinden, dit is één voorbeeld. In dit plan wordt uitgegaan van een basisinkomen van € 900.

    Stap 1

    Hervorm het huidige belastingstelsel, zodat het langzaamaan kan groeien naar een volwaardig basisinkomen. In de praktijk wordt de huidige heffingskorting (€ 1.315/jaar) in een maandelijks bedrag van € 110 uitgekeerd c.q. verrekend op loonbriefje. Vervolgens wordt deze korting geschrapt uit belastingen. Deze 1e fase is kostenneutraal.

    Stap 2

    Ophoging tot een gedeeltelijk basisinkomen van € 380 per maand per persoon, voor iedereen tussen de 18 jaar en de AOW leeftijd. Deze stap vergt een verhoging van de (in-)directe belastingen met ca. 10 miljard € per jaar. (Dat is minder dan 4% van de Rijksuitgaven.) Er is geen verplichting meer om zich ter beschikking te stellen van de arbeidsmarkt. Een deel van de beroepsbevolking zal zich daardoor geheel of gedeeltelijk terugtrekken. Met name zij die zwaar en/ of vervelend werk hebben. Daar staat tegenover dat de armoedeval verdwijnt. Er zullen zich dus weer meer mensen begeven op de markt van betaald werk. Ook zelfstandig ondernemerschap wordt bevorderd (want basisinkomen dekt een deel van het ondernemersrisico). Welk effect overheerst is moeilijk exact te voorspellen van te voren. De praktijk zal dit moeten uitwijzen. Doordat het gedeeltelijk basisinkomen bescheiden is zullen de effecten in de praktijk gematigd zijn. Veel gematigder dan invoering van een volledig basisinkomen van 900 € in een keer.

    Stap 3

    Basisinkomen gaat naar € 700 per maand. Deze stap vergt een extra verhoging van de (in-) directe belastingen met 9 tot 12 miljard € per jaar (een verhoging van de Rijksuitgaven met tussen de 4 en 6 %).

    Waarom het bedrag van € 700? Het is de helft van het sociaal minimum (bijstandsuitkering) voor een stel. Dat betekent dat slechts nog alleenwonenden zonder betaald werk gecompenseerd moeten worden. Dit kan door de huidige alleenstaandentoeslag te handhaven. Alle andere regelingen van de sociale zekerheid zijn dan niet meer nodig, afgezien van aanvullingen op WW of WIA die sociale partners bij cao kunnen regelen en betalen. De bijstandsregeling kan dan worden afgeschaft. De AOW blijft in dit systeem nog op de oude manier gefinancierd.

    In elk geval zal een (groot) deel van de uitvoeringskosten van de huidige sociale zekerheid kunnen verdwijnen. Uitvoering van de huidige sociale zekerheid vergt zeker 5 miljard € structureel.

    We schatten in dat 3 miljard daarvan kan verdwijnen. In dat geval bedragen de extra kosten voor deze stap geen 12, maar minus 3 is 9 miljard totaal.

    Dit basisinkomen heeft nog meer effect op de arbeidsmarkt dan het gedeeltelijke basisinkomen uit Stap 2. Opnieuw zal een deel van de beroepsbevolking zal zich geheel of gedeeltelijk terug trekken. Zij maken de keuze voor minder inkomen en meer vrije tijd. Daar staat tegenover dat er meer mensen zullen gaan werken ( de armoedeval is nu compleet verdwenen: ‘werken loont’). Het aantal ZZP-ers zal een hoge vlucht nemen.

    Stap 4

    Overgang naar een OBi van ca. € 900 per maand. Eerst komen we op € 7,7 miljard extra aan heffingen. De huurtoeslag voor alleenstaanden zonder betaald werk verdwijnt. De laatste € 2 miljard van de uitvoeringskosten van de sociale zekerheid kunnen ook verdwijnen. In totaal kost deze stap nog eens € 6 miljard aan extra heffingen.

    Stap 5

    In de laatste stap wordt binnen de AOW het verschil in uitkeringshoogte tussen alleenstaanden en samenwonenden ongedaan gemaakt. Indien de nieuwe uitkering circa € 900 per maand blijft zijn gaan de samenwonende AOW’ers er op vooruit en de alleenstaanden iets achteruit. De overheid moet dan per saldo naar schatting nog eens € 1,3 miljard bijpassen.

    Samenvatting

    Invoering van een OBi van € 900 per maand vergt ca. € 30 miljard aan extra bezuinigingen. Stap 1 is bijna kostenneutraal. Stap 2 kost 10 miljard en stap 3 kost 12 miljard De vierde stap vergt 7,7 miljard en de vijfde 1,3 miljard €. In totaal 30 miljard dus.

    De uitvoering van de huidige sociale zekerheid kan worden afgeschaft. Dat scheelt 5 miljard. De schatkist zal minder huurtoeslag hoeven uit te keren. Dat scheelt nog ruim een miljard.

    Extra heffing kan gefinancierd worden door alle producten en diensten met 25 % te belasten ( gebeurt al in Denemarken en Zweden): opbrengst ca. 26 miljard € ( 18 +8) of door een ruime verdubbeling van  de ecotax of ( deels) door invoering van een 62 % toptarief in de inkomstenbelasting en een nieuwe belasting op financiële transacties (Tobintaks à la wat Frankrijk voorstelt) of door 10 % te bezuinigen op de overige uitgaven van de Rijksoverheid.